✅Việt Nam hiện có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính. Số ca mắc mới gia tăng khi mỗi năm có thêm 8.000 người bệnh thận mạn tính. Tỷ lệ người bệnh chuyển sang suy thận giai đoạn cuối chiếm 0,1% dân số. Suy thận không chỉ là gánh nặng cho sức khỏe, tinh thần mà còn khiến cho kinh tế nhiều gia đình kiệt quệ. Bác sĩ chuyên khoa I, Vũ Cao Ngạn, Trưởng khoa Cấp cứu – HSTC&CĐ, Đơn nguyên thận nhân tạo của Trung tâm Y tế huyện Tân Yên chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị bệnh suy thận.
🍀Suy thận là gì?
Suy thận hay tổn thương thận là tình trạng suy giảm chức năng của thận. Có nhiều nguyên nhân và bệnh lý dẫn đến suy thận.
Về thời gian mắc bệnh, người ta thường chia thành hai nhóm bệnh là suy thận cấp (thuật ngữ chuyên môn gọi là tổn thương thận cấp) và suy thận mạn (thuật ngữ chuyên môn gọi là bệnh thận mạn).
🍀Suy thận có chữa được không?
Suy thận cấp diễn ra trong vòng vài ngày và có thể phục hồi hoàn toàn hoặc một phần chức năng thận sau khi được điều trị sớm và đúng phác đồ trong một vài tuần.
Ngược lại, suy thận mạn là quá trình tiến triển không phục hồi chức năng thận. Các biện pháp điều trị trong suy thận mạn chỉ nhằm làm chậm diễn tiến của bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Khi chức năng thận giảm đến 90%, người bệnh bị suy thận nặng và cần được điều trị thay thế thận bằng chạy thận nhân tạo, thẩm phân phúc mạc hoặc ghép thận.
Hầu hết các loại bệnh thận sẽ làm tổn thương các nephron (một đơn vị cấu trúc của thận). Sự tổn thương này có thể khiến thận không thể loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Nếu không chữa trị, thận cuối cùng có thể ngừng hoạt động hoàn toàn. Mất chức năng thận rất nghiêm trọng và có khả năng gây tử vong.
🍀Nguyên nhân bệnh Suy thận
🔸Nguyên nhân suy thận cấp
Có ba cơ chế chính
🌱Thiếu lưu lượng máu đến thận
🌱Những bệnh lý tại thận gây ra
🌱Tắc nghẽn nước tiểu ra khỏi thận
Nguyên nhân thường gặp bao gồm:
• Chấn thương gây mất máu
• Mất nước
• Tổn thương thận từ nhiễm trùng huyết
• Phì đại tuyến tiền liệt
• Tổn thương thận do một số loại thuốc hoặc chất độc
• Biến chứng trong thai kỳ, như sản giật và tiền sản giật hoặc liên quan đến hội chứng HELLP
🔸Nguyên nhân gây suy thận mạn:
• Bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp
• Viêm cầu thận
• Viêm ống thận mô kẽ
• Bệnh thận đa nang (Thường di truyền)
• Tắc nghẽn kéo dài đường tiết niệu, có thể do phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận và một số bệnh ung thư
• Trào ngược bàng quang niệu quản gây ra tình trạng nước tiểu trào ngược lên thận
• Viêm đài bể thận tái phát nhiều lần
🍀Triệu chứng bệnh Suy thận
Triệu chứng suy thận phát triển theo thời gian nếu tổn thương thận tiến triển chậm và thường không đặc hiệu. Vì thận có khả năng bù trừ rất tốt, nên ở giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng. Đến khi xuất hiện triệu chứng thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Các dấu hiệu và triệu chứng gồm:
• Buồn nôn, nôn
• Chán ăn
• Mệt mỏi, ớn lạnh
• Rối loạn giấc ngủ
• Thay đổi khi đi tiểu: tiểu nhiều về đêm, nước tiểu có bọt, lượng nước tiểu nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường, nước tiểu có màu nhạt hơn hay đậm hơn bình thường, nước tiểu có máu, cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn, ...
• Giảm sút tinh thần, hoa mắt, chóng mặt
• Co giật cơ bắp và chuột rút
• Phù chân, tay, mặt, cổ
• Ngứa dai dẳng
• Đau ngực (nếu có tràn dịch màng tim)
• Khó thở (nếu có phù phổi)
• Tăng huyết áp khó kiểm soát
• Hơi thở có mùi hôi
• Đau hông lưng
🍀Đối tượng nguy cơ bệnh Suy thận
Suy thận cấp đa số đều đi kèm với các bệnh lý khác xuất hiện trước đó.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ suy thận cấp bao gồm:
• Tình trạng bệnh cần nhập viện, đặc biệt là đối với tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi phải chăm sóc đặc biệt
• Tuổi cao
• Bệnh động mạch ngoại vi làm tắc nghẽn mạch máu ở tay chân
• Bệnh đái tháo đường
• Bệnh tăng huyết áp
• Bệnh suy tim
• Bệnh thận khác
• Bệnh gan
Yếu tố có thể làm tăng nguy cơ suy thận mạn bao gồm:
• Bệnh đái tháo đường
• Bệnh tăng huyết áp
• Bệnh tim
• Hút thuốc lá
• Béo phì
• Có nồng độ cholesterol trong máu cao
• Tiền sử gia đình mắc bệnh thận
• Từ 65 tuổi trở lên
Phòng ngừa bệnh Suy thận
Thay đổi lối sống:
• Giữ huyết áp đúng mục tiêu bác sĩ đặt ra. Đối với hầu hết mọi người, mục tiêu huyết áp thường là dưới 140/90 mm Hg
• Kiểm soát nồng độ đường và cholesterol trong máu
• Tập thể dục hằng ngày, duy trì cân nặng lý tưởng
• Không hút thuốc lá
Thay đổi chế độ ăn uống:
• Uống đủ nước trong một ngày từ 1,5-2 lít, uống nhiều hơn trong những ngày nóng hoặc vận động ra nhiều mồ hôi
• Thực hiện chế độ ăn giảm muối, giảm đạm, giảm dầu mỡ
👉🏻Nếu có biểu bị bệnh thận, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được đánh giá một cách toàn diện. Chẩn đoán và điều trị sớm giúp làm chậm sự tiến triển của suy thận.
Từ năm 2020, Trung tâm Y tế huyện Tân Yên đã triển khai và đưa vào vận hành đơn nguyên thận nhân tạo để phục vụ người dân trong và ngoài huyện với đội ngũ y, bác sĩ tận tâm, giỏi chuyên môn và hệ thống trang thiết bị đáp ứng yêu cầu trong điều trị thận nhân tạo.
